Herken de signalen van burnout!

Daar zat hij dan, in mijn praktijk, uitgeblust futloos en vol met depressieve gedachten. Hij had zich drie weken geleden ziek gemeld op het werk, omdat hij alleen nog maar kon huilen. Op het werk was het al tijden druk en werd er veel van hem gevraagd. Thuis had hij met verlies en rouw te maken. Alles bij elkaar gaf zijn lijf nu aan dat het niet meer ging. De dokter én bedrijfsarts adviseerden hem voorlopig maar even thuis te blijven.

Thuis zitten deed hem geen goed. Hij had nauwelijks sociale contacten en het feit dat hij geen energie had, zorgde ervoor dat hij de deur niet uit kwam. Hij werd er alleen maar depressiever van, zelfs zo erg dat het soms allemaal voor hem niet meer hoefde. De dagen vielen als een donkere wolk over hem heen.

Wachtlijsten die de pan uit rijzen!

Was er dan geen begeleiding? Jawel, hij kon voor een paar gesprekken naar de praktijkondersteuner. Maar voor de definitieve behandeling in de reguliere geneeswijze moest hij op een wachtlijst geplaatst worden. De kortste wachtlijst bleek 26 weken te duren! Mijn mond viel open toen ik dit hoorde. Hoe is het mogelijk? Iemand die zo aan de rand van de afgrond staat, zo aan zijn lot over te laten? Een half jaar wachten voor iets wat echt acute behandeling nodig heeft, dat kan niet!

Meteen handelen is van groot belang bij een burnout

Voordat we in een burnout terecht komen, heeft ons lichaam al vele signalen afgegeven. Bij het negeren van alle signalen die ons lichaam in het voorstadium afgeeft, raakt ons lichaam uiteindelijk volledig uitgeput. Ook de bijnieren stoppen met hormonen aanmaken die van belang zijn om de stress te hanteren. Hoe eerder we dan ingrijpen om het lichaam weer te laten herstellen, hoe beter. Omdat je zelf volledig uitgeput bent, heb je hier hulp bij nodig. Je bent in deze fase zelf niet meer in staat om helder te denken (een bijwerking van burnout is bijvoorbeeld concentratieverlies) en je kunt vaak geen lichtpuntje meer zien en weet niet waar te starten met herstellen.

De eerste stap, een grote opluchting

Dit was ook het geval bij mijn cliënt. Hij zag alleen maar een donkere tunnel waarbij hij zelf geen uitweg kon vinden. Zou hij 26 weken in deze tunnel moeten blijven, dan zou hij alleen maar verder afglijden met gevolgen die soms niet te overzien zijn. Gelukkig kon hij bij mij snel terecht en samen zijn we ons eerst gaan focussen op energieherstel. Alleen al het luisterend oor en het feit dat ik hem kon uitleggen wat er in zijn lijf en geest afspeelde, gaf hem rust. Samen zijn we gestart met het uitwerken van een dagstructuur. Hierbij wisselen energie gevers- en nemers elkaar af en zorgen we dat het dag- en nachtritme zo snel mogelijk hersteld worden. Ook namen we de voeding onder de loep en is hij begonnen met ademhalingsoefeningen. Zodra de energie het toelaat, kunnen we starten met de therapie. Hoe komt het dat hij in een burnout terecht is gekomen? Hoe gaat hij met stressvolle situaties om en hoe kan hij hier in het vervolg anders mee omgaan? Hij is blij met het feit dat we er praktisch aan kunnen werken… Opgelucht zie ik hem de praktijk uitgaan.

Herken de 12 fases vóór een burnout!

Een burnout is dus een slopend proces. Hoe kan je dit nu voorkomen? Psycholoog Herbert Freudenberger beschrijft de ontwikkeling van een burnout in twaalf fases. Herken jij jezelf in meer dan een paar van deze punten, dan is het van belang op tijd aan de bel te trekken.

1. Bewijsdrang
Je wilt op obsessieve wijze laten zien wat je waard bent. Je probeert de allerbeste werknemer te zijn en neemt continu veel verantwoordelijkheid op je.

2. Steeds harder werken
Je werkt nooit hard genoeg voor je gevoel en je kunt maar moeilijk stoppen.

3. Behoeften negeren
Je slaapt weinig, eet niet goed en hebt weinig sociale contacten, omdat alles in dienst staat van het werk.

4. Verdringing van conflicten
Je geeft niet toe dat er iets mis is. Je voelt je bedreigd, paniekerig en opgejaagd.

5. Herzien van waarden
Je verandert je kijk op de wereld. Vrienden en familie vind je niet langer belangrijk. Hobby’s zijn irrelevant. Werk is het enige wat nuttig is.

6. Ontkennen van problemen
Je vindt collega’s maar lui en ongedisciplineerd. Je bent hard en cynisch en vindt dat problemen niet aan jou liggen, maar aan je werkdruk.

7. Terugtrekken
Je sociale leven wordt steeds kleiner en je raakt geïsoleerd. Mogelijk zoek je ontspanning in alcohol en medicijnen.

8. Gedragsverandering
Je gedraagt je anders dan vroeger. Vrienden en familie maken zich zorgen.

9. Depersonalisatie
Je vindt jezelf en anderen waardeloos en merkt niet langer meer waar je zelf behoefte aan hebt.

10. Innerlijke leegheid
Je voelt je leeg van binnen en om daar over heen te komen ga je overdrijven met andere activiteiten zoals seks, sport of alcohol.

11. Depressie
Je voelt je verloren, onzeker en uitgeput. Je toekomst ziet er inktzwart uit.

12. Burnout
Een totale geestelijke en fysieke instorting. Je hebt langdurig hulp nodig. Volledig herstel kan jaren duren.

Site met veel informatie

Ook bekende Nederlanders komen er steeds vaker voor uit dat ze een burnout hebben gehad. Sophie Hilbrand is hier een van. Zij heeft een mooie documentaireserie ‘Wat is een burn-out?’ gemaakt over dit onderwerp. Op de site van NPO vind je veel informatie en kan je de afleveringen van deze documentaireserie terug kijken.

Stress en burnout begeleiding bij ACB-Praktijk in Valkenswaard

Wil je nog meer weten over stress en burnout begeleiding? Als psychodynamisch therapeut zet ik diverse technieken in tijdens een behandeltraject. Heb je vragen of herken je een burnout op bij een van je naaste of werknemer? Neem contact met mij op, ik sta voor je klaar.